Tyska Spółdzielnia Mieszkaniowa "OSKARD" została założona w 1958 roku. Chociaż formalnie Spółdzielnia pod nazwą TSM „OSKARD” funkcjonuje od 1976 roku, to jej początki sięgają końca lat pięćdziesiątych. Tychy budowano wtedy jako "sypialnię" Górnego Śląska. Mieszkania otrzymywali głównie górnicy, hutnicy i inni przedstawiciele tzw. " klasy robotniczej". Kto nie był związany z tymi branżami mógł oczekiwać na mieszkanie bardzo długo. Jednak w 1955 roku Rada Ministrów podjęła uchwałę, według której każdy pracujący mógł polepszyć swoje warunki mieszkaniowe, przyjmując na siebie część kosztów wybudowania swojego mieszkania. Wówczas garstka osób: ambitnych, pracowitych i zdesperowanych brakiem własnego mieszkania postanowiła skorzystać ze stworzonych przez władze możliwości i powołać spółdzielnię mieszkaniową.
Wiosną 1958 roku w tzw. "miasteczku barakowym" w osiedlu "A" spotkała się grupa osób oczekujących na mieszkanie. Przyszło niewielu chętnych, bo wymagany wkład na mieszkanie był bardzo duży. Do zakończenia zebrania wytrwało dziewięciu chętnych, a do założenia spółdzielni potrzebnych było 10 osób. Kandydatów do spółdzielni rekrutowano ogłoszeniami przed seansami w nieistniejącym już tyskim kinie "Halka". Prace organizacyjne trwały. Spółdzielnia była otwarta. Każdy kto spełniał warunki statutowe mógł został jej członkiem. Zarząd pracował społecznie, bez wynagrodzenia. Pierwsze spotkania odbywały się w wiacie na przystanku autobusowym w osiedlu "B".
Na Walnym Zebraniu Założycielskim w dniu 28 lipca 1958 roku, w którym udział wzięło 10 członków założycieli:
1. Henryk DZIDA
2. Kazimierz GÓRSZCZYK
3. Jerzy GUTOWSKI
4. Bartłomiej HALIŃSKI
5. Franciszek HANZEL
6. Bazyli ŁUŃSKI
7. Jerzy SOKOŁOWSKI
8. Zbigniew SOŁTYS
9. Antoni TATKA
10.Franciszek ZAJĄC
wybrano Zarząd w składzie:
- Franciszek ZAJĄC - przewodniczący
- Jerzy SOKOŁOWSKI - z-ca przewodniczącego
- Bazyli ŁUŃSKI - sekretarz
oraz siedmioosobową Radę Nadzorczą, której pierwszym przewodniczącym został Franciszek HANZEL.
Za historyczną datę powstania Spółdzielni przyjęto dzień 9 września 1958 roku.
W tym dniu Sąd Powiatowy w Katowicach w osobie asesora E. Małżeńskiej rozpoznał na posiedzeniu niejawnym sprawę rejestrową Tyskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Tychach i wpisał ją do rejestru spółdzielni pod numerem 716. W dokumencie tym zapisano, że Spółdzielnia ma swoją siedzibę w gmachu Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w osiedlu "B". Stwierdzono, że "celem Spółdzielni jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych swoich członków, organizowanie współżycia mieszkańców domów spółdzielczych w zakresie zaspokajania ich potrzeb gospodarczych i kulturalnych. Spółdzielnia nabywa lub dzierżawi tereny pod budowę, buduje dla swoich członków mieszkania i konieczne urządzenia pomocniczo-gospodarcze, socjalne i usługowe, w miarę potrzeby kupuje domy mieszkalne, zarządza i administruje terenami, domami mieszkalnymi, budynkami i urządzeniami socjalno - usługowymi i gospodarczymi".
Pierwszym spółdzielczym budynkiem był dom przy ul. Cyganerii nr 38 - 42 z 42 mieszkaniami.
Z końcem 1958 roku Spółdzielnia liczyła już 82 członków.
W dniu 6 sierpnia 1959 roku odbyło się Walne Zgromadzenie Założycielskie drugiej w regionie tyskim spółdzielni mieszkaniowej - Międzyzakładowej Spółdzielni Mieszkaniowej w Wesołej przy Kopalniach Węgla Kamiennego "Wesoła", "Ziemowit", Piast" i "Murcki" z siedzibą w Tychach. Spółdzielnię założyło 25 osób. Pierwszym przewodniczącym Zarządu był Edward Demarczyk, pierwszym przewodniczącym Rady Nadzorczej Stanisław Kwiatkowski. Pierwsi spółdzielcy jeszcze w tym samym roku zasiedlili 46 mieszkań w budynku numer 214 przy ul. Tomasza Edisona 11 - 17.
Z początkiem lat sześćdziesiątych obie spółdzielnie rozpoczęły samodzielną działalność inwestycyjną. Szybko okazało się, że państwo buduje coraz mniej mieszkań komunalnych. Spółdzielczość mieszkaniowa stała się "przymusowo dobrowolną" drogą do mieszkania. W 1961 roku od Międzyzakładowej Spółdzielni Mieszkaniowej w Wesołej (MSM) odłączyli się spółdzielcy - pracownicy KWK "Murcki". Terenem działania MSM stało się miasto i powiat tyski. W tym samym roku Tyska Spółdzielnia Mieszkaniowa zmieniła nazwę na Tyską Międzyzakładową Spółdzielnię Mieszkaniową (TMSM).
W 1966 roku Międzyzakładowa Spółdzielnia Mieszkaniowa przy KWK "Wesoła", "Ziemowit" i "Piast" przyjęła nową nazwę: Powiatowa Spółdzielnia Mieszkaniowa "OSKARD" w Tychach.
W dwa lata później oddała do użytku mieszkańców pierwszy klub przy ul. Karola Darwina12.
W rok później wręczono klucz do tysięcznego mieszkania w zasobach Tyskiej Międzyzakładowej Spółdzielni Mieszkaniowej.
W styczniu 1973 roku rozpoczęła działalność modelarnia lotniczo-okrętowa, a w październiku PSM „OSKARD” wspólnie z WSS "Społem" oddały do użytku Spółdzielczy Dom Kultury "TĘCZA", w którym nadal działają tyscy modelarze pod kierunkiem Kazimierza Tasarka.
W końcu 1975 roku (dokładnie 27 listopada w przypadku TMSM i 28 listopada w przypadku PSM „OSKARD") obie spółdzielnie podjęły uchwały o połączeniu się.
Z dniem 1 stycznia 1976 roku powołano do życia Tyską Spółdzielnię Mieszkaniową „OSKARD” w Tychach. Spółdzielnią przejmującą była Tyska Międzyzakładowa Spółdzielnia Mieszkaniowa, której Statut stał się jednocześnie podstawą działania nowej Spółdzielni, jednej z największych wówczas w województwie katowickim. W tymże roku liczba członków zamieszkałych w spółdzielczych zasobach TSM „OSKARD” przekroczyła 10 tysięcy.
W latach siedemdziesiątych tempo rozwoju budownictwa było bardzo duże, wówczas wybudowano większość osiedli na południu miasta. Oprócz budynków mieszkalnych powstawały garaże, pawilony handlowe i usługowe, nowe placówki kulturalne.
Od 1972 roku spółdzielnie mieszkaniowe zaczęły przydzielać mieszkania na zasadach własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. W 1976 roku zarejestrowano pierwszych kandydatów chętnych do zamieszkania w domkach jednorodzinnych. Zakład Budowlano - Remontowy rozpoczął budowę domków jednorodzinnych w osiedlu E - 2, a następnie w osiedlach "Browar", "K", "T", "P" i "R". W owych latach jednak przydziały mieszkań następowały co roku w oparciu o rozdzielniki ustalone przez wojewodę, co dawało priorytet załogom kluczowych zakładów pracy. W tym czasie tylko pięć procent przydzielanych mieszkań otrzymali członkowie oczekujący w "zwykłej" kolejce.
W 1978 roku zaprzestano przyjmowania nowych członków, a w cztery lata później także rejestrowania kandydatów. Formalnie instytucja kandydata przestała istnieć od 1 stycznia 1983 roku. Wówczas mieszkania otrzymały w większości osoby przyjęte na członków Spółdzielni w latach 1974-76.
Według dokumentów w latach 1958-1983 Spółdzielnia przejęła i wybudowała 18.276 mieszkań w 347 budynkach. W 1988 roku - w roku 30-lecia - TSM "OSKARD" zarządzała 19.839 mieszkaniami w 407 budynkach. Prawie 2/3 zasobów mieszkaniowych Tychów stanowiły mieszkania spółdzielcze TSM "OSKARD". Funkcjonowało 11 administracji osiedlowych. Kryzys gospodarczy końca lat osiemdziesiątych wpłynął bardzo negatywnie na działalność inwestycyjną, dotknął inwestorów w całym kraju, uniemożliwił dokończenie niektórych budów. TSM "OSKARD" również nie udało się zrealizować planowanej inwestycji jaką miało być osiedle "Xymena".
W 1990 roku - na fali przemian ustrojowych - uznano konieczność urynkowienia budownictwa mieszkaniowego i uczynienia z mieszkania towaru na równi z innymi usługami i dobrami materialnymi. Spółdzielczość zaczęła powracać do korzeni i starych zasad.
Obradujące 30 marca 1990 roku Zebranie Przedstawicieli Członków przyjęło wnioski zobowiązujące Zarząd Spółdzielni do opracowania projektu całkowitej zmiany struktur organizacyjnych Spółdzielni, zmian Statutu, demokratyzacji stosunków wewnątrz spółdzielczych. Pod koniec roku, w niektórych osiedlach zaczęły powstawać tzw. grupy inicjatywne członków dążących do podziału TSM "OSKARD" na mniejsze jednostki - nowe, samodzielne spółdzielnie mieszkaniowe. Kolejne, obradujące w grudniu 1990 roku Zebranie Przedstawicieli TSM "OSKARD" uznało, że podział jest nieuchronny i należy opracować kryteria podziału majątku spółdzielczego.
W dniu 27 kwietnia 1991 roku Zebranie Przedstawicieli TSM „OSKARD” wyraziło zgodę na wydzielenie się osiedli "K", "L", "L-1", "H-5", "Z", "T", "T-1", "W", "W-1", "Sigma". Powstały nowe spółdzielnie mieszkaniowe: "Glinka", "Karolina", "Teresa", "Weronika" i "Zuzanna".
Następnie ze struktur TSM "OSKARD" zaczęły się wydzielać po kolei osiedla domów jednorodzinnych w zabudowie szeregowej i tak:
- w dniu 24 czerwca 1995 r. Zebranie Przedstawicieli wyraziło zgodę na wydzielenie się 25 domków z ul. J. Korczaka w Tychach i powstanie nowej spółdzielni "Korczak",
- w dniu 6 czerwca 1998 r. Zebranie Przedstawicieli wyraziło zgodę na wydzielenie się 49 domków z ul. Skalnej, Piwowarów i Nowokościelnej w Tychach i powstanie nowych spółdzielni "Skalna" i "Browar",
- w dniu 29 maja 1999 r. Zebranie Przedstawicieli wyraziło zgodę na wydzielenie się 43 domków z ul. Poziomkowej, Paprocańskiej i Przemysłowej w Tychach i powstanie nowej spółdzielni "Poziomka”,
- w dniu 26 maja 2007 r. Zebranie Przedstawicieli wyraziło zgodę na wydzielenie się 2 budynków mieszkalnych dwukondygnacyjnych szeregowych przy ul. S. Jaracza i powstanie nowej spółdzielni im. "S.Jaracza".
Po podziale w TSM OSKARD zostało 14.071 mieszkań.
W roku 1990 nastąpiła również diametralna zmiana polityki finansowania budownictwa spółdzielczego. Wzrost oprocentowania zaciągniętych kredytów wstrzymał dalszy rozwój budownictwa, nie tylko spółdzielczego.
W 1992 roku TSM „OSKARD” jako jedna z pierwszych spółdzielni przystąpiła do budowy budynku „dogęszczającego” na osiedlu T-1 przy ul. Bajkowej 22 (mieszkania dwupoziomowe z garażami) ze środków finansowych przyszłych mieszkańców. Pomysł spotkał się z dużym zainteresowaniem innych spółdzielni mieszkaniowych, ale w „OSKARDZIE” nie udało się go już powtórzyć. Być może ze względu na chybiony wówczas wybór wykonawcy oraz ingerencje przyszłych lokatorów w trakcie realizacji budynku. Budynek przy ul. Bajkowej 22 był ostatnią inwestycją mieszkaniową Spółdzielni. Historia zatoczyła koło. Zaczęło się od budownictwa „plombowego” i na nim się też skończyło.
Zaniechano budowy domków jednorodzinnych przy ul. Grota Roweckiego, na terenie pozyskanym w wyniku zamiany z miastem. Postanowiono zbyć działki uznając, że dochód z ich sprzedaży będzie, co najmniej równy możliwemu do uzyskania w wyniku budowy.
W następnych latach mieszkań przybywało jedynie w drodze odzyskiwania lokali użytkowych na cele mieszkaniowe. Tak było na przykład w latach 2007-2008 w przypadku przebudów lokali użytkowych na ostatnich kondygnacjach budynków mieszkalnych przy ul. H. Dąbrowskiego 43 (cztery mieszkania) oraz przy ul. kard. S. Wyszyńskiego 46-48 (siedem mieszkań).
W 1999 roku Spółdzielnia oddała do użytku 16 boksów garażowych w Rejonie GZM nr 4, 9 boksów w Rejonie GZM nr 5 przy ul. Marsz. J. Piłsudskiego oraz pawilon handlowo-usługowy przy ul. Armii Krajowej.
W 2000 roku przekazano spółdzielcom 19 boksów garażowych w Rejonie GZM nr 6 przy ul. Borowej. W 2001 roku oddano do użytku pawilon handlowy o powierzchni 100 m2 w Rejonie nr 2. Wykonano nadbudowę pawilonu handlowo - usługowego w Rejonie GZM nr 3 (uzyskano 194 m2 dodatkowej powierzchni do wynajmu).
Największym przedsięwzięciem inwestycyjnym było oddanie do użytku w 2001 roku zespołu garażowo-usługowego (205 boksów garażowych, 26 miejsc postojowych i 2 boksy motocyklowe wraz z powierzchnią usługową na parterze – około 760 m2) w Rejonie nr 5, przy ul. Zofii Nałkowskiej.
Mniejszym sukcesem było wybudowanie parkingu obok biurowca Spółdzielni przy ul. H. Dąbrowskiego 39 oraz około 80 nowych miejsc parkingowych, powstałych w ramach tzw. inicjatyw lokalnych we współdziałaniu TSM „OSKARD” i władz miasta w Rejonie GZM nr 7 przy ul. K. Ujejskiego i Ustronnej.
Z początkiem tego wieku Spółdzielnia ogromny nacisk położyła na poprawę standardu lokali użytkowych oraz – w związku z masowo rozwijającą się motoryzacją – na budowę nowych miejsc postojowych dla samochodów.
Odnowione, kolorowe pawilony z emblematem TSM „OSKARD” stały się wizytówką naszej Spółdzielni (są to między innymi pawilony usytuowane przy ul. Żwakowskiej 15 i 20; Z. Hierowskiego 15; R. Dmowskiego 2-4; E. Orzeszkowej 2; H. i K. Wejchertow 2; H. Dąbrowskiego 39-41; Edukacji 37; S. Grota Roweckiego 2A; kard. S.Wyszyńskiego 27; Niepodległości 188; St. Moniuszki 2; Filaretow 20 i inne).
W osiedlach przybyły setki miejsc parkingowych, nowe place zabaw, miejsca wypoczynku i boiska. Jedną z większych inwestycji o charakterze sportowym było oddane do użytku w październiku 2010 r. nowoczesne boisko wielofunkcyjne w osiedlu „M”. Koszt całej inwestycji stanowił kwotę 425 tys. zł. Projekt zrealizowano przy 85-procentowym dofinansowaniu z funduszy unijnych (Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego).
Aktualny majątek Spółdzielni to:
- 216 budynków mieszkalnych (212 wind), w tym 71 wysokich, 137 niskich i 8 nisko – wysokich,
- 14.081 lokali mieszkalnych o powierzchni ponad 679 tys.m2,
- 786 garaży i miejsc postojowych o powierzchni ponad 12 tys. m2,
- 430 lokali użytkowych o powierzchni ponad 37 tys. m2,
W zasobach Spółdzielni znajdują się ponadto 32 pawilony wolnostojące, w tym 2 przedszkola.
Obecnie najważniejsze plany Spółdzielni dotyczą usunięcia azbestu z elewacji budynków (przy wykorzystaniu środków zewnętrznych, w tym z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), dokończenia wymiany i remontów wind w budynkach.
Spółdzielnia prowadzi również na szeroką skalę działalność społeczną, oświatową i kulturalną, z której wiele innych spółdzielni dawno już zrezygnowało. Prężnie działające Spółdzielczy Dom Kultury „TĘCZA” z modelarnią i 5 Klubów Osiedlowych w całości utrzymywane przez Spółdzielnię, tętnią życiem przez cały rok. Oferty programowe tych placówek adresowane są do wszystkich mieszkańców, ale najchętniej korzystają z nich dzieci, młodzież i emeryci.
W ramach organizowanej akcji lato i zima w mieście, uczestnicy zajęć wyjeżdżają na wycieczki i biorą udział w zajęciach sportowych, plastycznych, teatralnych, tanecznych. Sekcja seniorów prowadzi bardzo ożywioną działalność kulturalną. Spółdzielcze obiekty kulturalne stają się miejscem spotkań i zabaw spełniając funkcję integracyjną.
W 2011 roku w różnych formach działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej wzięło udział ponad 108 tysięcy uczestników, a w 2012 roku 104 tysiące uczestników.
Z myślą o umożliwieniu osobom niepełnosprawnym korzystania z naszych obiektów, a także by stworzyć im szansę pracy w naszym zespole, bierzemy czynny udział w usuwaniu barier architektonicznych wyposażając w dźwigi osobowe budynki użyteczności publicznej. Z własnych środków zamontowaliśmy w 2010 r. windę w siedzibie Zarządu Spółdzielni oraz dobudowaliśmy szyb z nowoczesną windą w Spółdzielczym Domu Kultury „TĘCZA”.
W swoich strukturach Spółdzielnia posiada Zakład Remontowo - Budowlany, którego roczny przerób wynosi ponad 10 mln zł. Zakład świadczy usługi w zakresie: konserwacji i remontów instalacji wewnętrznych, robót związanych z docieplaniem ścian i stropodachów, robót malarskich, brukarskich i transportowych.
Ważną problematykę społeczno-gospodarczą i samorządową Spółdzielni propaguje od 1991 r. bezpłatny miesięcznik spółdzielczy – OSKARD w nakładzie 15.000 egz.
W roku 1999 z inicjatywy naszego długoletniego działacza Janusza Nowaka wykonaliśmy prekursorską pracę, opracowując „Zasady etyki samorządowej Tyskiej Spółdzielni Mieszkaniowej „OSKARD”, które wzbudziły duże zainteresowanie w środowisku spółdzielczym w kraju i których następstwem było zorganizowanie jesienią 2000 r. w Tychach XVII FORUM DOMÓW SPÓŁDZIELCZYCH poświęconego etyce samorządu spółdzielczego – gospodarzem których była TSM „OSKARD”.
Potwierdzeniem właściwie prowadzonej działalności są przyznawane Spółdzielni liczne odznaczenia, nagrody i wyróżnienia, które świadczą o wysokim standardzie zarządzania i funkcjonowania Spółdzielni.